دادورزی: مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر با ارائه گزارشی از وضعیت کتابخانه‌های استان در یک‌سال گذشته گفت: در حال حاضر تعداد منابع کتابخانه‌های عمومی کشور بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار جلد است که از این میان، استان بوشهر با یک‌میلیون و ۲۷۳ هزار نسخه کتاب سهم قابل‌توجهی دارد.

به گزارش دادورزی؛ نشست خبری «دوشنبه‌های پاسخگویی» با حضور حیدر راهب، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر، به مناسبت سی‌وسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و همراه با تور رسانه‌ای بازدید از کتابخانه عمومی خلیج فارس بوشهر روز دوشنبه ۱۹ آبان‌ماه برگزار شد.

راهب در این نشست ضمن گرامیداشت یاد و نام علامه طباطبایی (ره) و اشاره به تقارن روز بزرگداشت این مفسر کبیر قرآن با روز «کتاب، کتابدار و کتابخوانی»، شعار امسال هفته کتاب را «بخوانیم برای ایران» عنوان کرد و گفت: برنامه‌های متنوعی از ۲۴ تا ۳۰ آبان‌ماه در سراسر استان اجرا خواهد شد.

وی با اشاره به رویکردهای جدید نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در دهه سوم فعالیت خود، افزود: دو راهبرد اساسی در دوره جدید شامل ارتقای تنوع خدمات و افزایش دسترسی به خدمات کتابخانه‌ای است. در این چارچوب، بازآفرینی نقش سنتی کتابخانه‌ها به‌عنوان پایگاه‌های فرهنگی و اجتماعی، طراحی فضاهای فیزیکی کارآمدتر و حرکت به‌سوی تحول دیجیتال از مهم‌ترین برنامه‌هاست.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی بوشهر خاطرنشان کرد: در گذشته کتابخانه صرفاً محلی برای امانت کتاب بود، اما امروز به پایگاهی برای رفع نیازهای مطالعاتی، فرهنگی و اجتماعی مردم تبدیل شده است. در این مسیر، پروژه‌هایی مانند طراحی مجدد فضاهای کتابخانه، سامانه‌های دیجیتال خدمات‌دهی و ایجاد زیرساخت‌های دانایی‌محور در حال اجراست.

حیدر راهب از سامانه جامع «سامان PL» به‌عنوان بستر اصلی خدمات الکترونیک کتابخانه‌های کشور نام برد و گفت: اعضا می‌توانند از طریق این سامانه، کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های سراسر کشور از جمله استان بوشهر را مشاهده و خدمات مورد نیاز خود را دریافت کنند.

راهب در ادامه به برنامه‌های هفته کتاب اشاره کرد و افزود: طرح عضویت متمرکز در کتابخانه‌های عمومی از ۲۴ آبان آغاز می‌شود و تمامی شهروندان می‌توانند با دریافت یک کارت عضویت، از خدمات ۲۸۵۰ کتابخانه در سراسر کشور بهره‌مند شوند. همچنین، اعضای دهک‌های یک تا سه، کودکان زیر هشت سال و سالمندان بالای ۶۵ سال از تخفیف یا معافیت در پرداخت حق عضویت برخوردار خواهند بود.

به گفته وی، در همین بازه زمانی بخشودگی جرایم دیرکرد امانت کتاب‌ها نیز در تمام کتابخانه‌های استان اجرا می‌شود.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی بوشهر با اشاره به اجرای بیش از ۵۰۰ برنامه فرهنگی در ۷۹ کتابخانه نهادی و مشارکتی استان، تصریح کرد: از برنامه‌های شاخص امسال می‌توان به مراسم تجلیل از فعالان حوزه کتاب، برگزاری تور کتابخانه‌گردی برای اساتید رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، جشن کودکان کتاب در ساحل بوشهر، محافل ادبی، نشست‌های نقد و رونمایی کتاب، و کارگاه‌های آموزشی مادر و کودک اشاره کرد.

حیدر راهب افزود: در روز ۲۸ آبان، همزمان با سراسر کشور، آیین تجلیل از فعالان حوزه کتاب و کتابداری و رونمایی از تقریظ مقام معظم رهبری بر سه اثر دفاع مقدس در بوشهر نیز برگزار خواهد شد.

راهب با اشاره به رشد آمار امانت و عضویت در کتابخانه‌های استان نسبت به سال گذشته گفت: اطلاعات مربوط به اعضا، امانت‌ها و فعالیت‌های فرهنگی به‌صورت برخط در سامانه سامان ثبت و قابل‌مشاهده است.

وضعیت کتابخانه‌های عمومی بوشهر فراتر از میانگین کشوری است

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر گفت: شاخص‌های اصلی کتابخانه‌ای در این استان از میانگین کشوری بالاتر است و عملکرد کتابخانه‌های عمومی بوشهر در حوزه منابع، عضویت و امانت کتاب روندی رو به رشد دارد.

حیدر راهب با ارائه گزارشی از وضعیت کتابخانه‌های استان در یک‌سال گذشته اظهار داشت: در حال حاضر تعداد منابع کتابخانه‌های عمومی کشور بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار جلد است که از این میان، استان بوشهر با یک‌میلیون و ۲۷۳ هزار نسخه کتاب سهم قابل‌توجهی دارد.

راهب افزود: تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی کشور ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر است که ۵۶ هزار و ۸۷۶ نفر از آن مربوط به استان بوشهر است. همچنین در بازه زمانی آبان ۱۴۰۳ تا آبان ۱۴۰۴، بیش از ۴۴۸ هزار جلد کتاب در کتابخانه‌های عمومی استان به امانت رفته است.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی بوشهر با اشاره به سرانه‌های مطالعه و منابع گفت: در کشور به‌طور میانگین به ازای هر ۱۰۰ نفر، ۶۱ نسخه کتاب در کتابخانه‌های عمومی وجود دارد، اما در استان بوشهر این عدد ۱۰۲ نسخه است. همچنین در حالی‌که میانگین عضویت در کشور ۲.۹۱ درصد است، در بوشهر این شاخص به ۴.۵۸ درصد می‌رسد. در شاخص امانت نیز از هر ۱۰۰ نفر، ۲۶ نفر در کشور از کتابخانه‌ها استفاده می‌کنند، اما در بوشهر این رقم ۳۷.۵۴ نفر است.

راهب ادامه داد: تعداد کتابخانه‌ها در کشور به‌طور میانگین ۱.۰۷ کتابخانه به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است، در حالی که این شاخص در بوشهر ۱.۵۲ کتابخانه است. این نشان می‌دهد که استان بوشهر از میانگین کشوری در تمامی شاخص‌های اصلی پیشی گرفته است.

وی در تشریح وضعیت شهرستان‌ها گفت: شهرستان تنگستان با ۱۶۶ نسخه کتاب به ازای هر ۱۰۰ نفر در رتبه نخست منابع کتابخانه‌ای قرار دارد، در حالی‌که شهرستان‌های عسلویه و کنگان با کمتر از ۱۰۰ نسخه در رتبه‌های پایین‌تر هستند. از نظر عضویت نیز شهرستان جم با ۱۲ عضو به ازای هر ۱۰۰ نفر پیشتاز است، اما در کنگان و عسلویه این عدد به ترتیب ۱.۸۲ و ۲.۹۲ است.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر با اشاره به نقش مردم در تأمین منابع گفت: در سال گذشته ۲۹ هزار و ۶۰۰ نسخه کتاب از سوی خیران و مردم به کتابخانه‌های استان اهدا شد که ارزش آن بیش از ۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان است. همچنین از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز ۲۵ هزار و ۵۸۰ نسخه کتاب جدید به ارزش ۶ میلیارد و ۳۹۵ میلیون تومان برای تجهیز کتابخانه‌های استان ارسال شده است.

وی میزان اعتبارات تملک دارایی هزینه‌شده در کتابخانه‌های استان را ۱۴ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان اعلام کرد و گفت: از این میزان، بیش از ۱۰ میلیارد تومان صرف تعمیر و نوسازی کتابخانه‌ها از محل اعتبارات تملک دارایی و بیش از ۱۰ میلیارد تومان دیگر از محل همکاری شهرداری‌ها تأمین شده است.

راهب از همکاری مجموعه‌های قضایی استان نیز قدردانی کرد و افزود: در قالب طرح احکام سبز، با همکاری دادگستری استان، بیش از ۶۷۵ حکم قضایی منجر به انجام خدمات عام‌المنفعه در کتابخانه‌ها شده است. از جمله در شهرستان دیلم که به بازطراحی و نوسازی یکی از کتابخانه‌های شهری انجامید.

وی با اشاره به پروژه‌های عمرانی فعال در استان گفت: کتابخانه بزرگ «مصلحیان بوشهر» با حمایت نهاد کتابخانه‌ها و همکاری میراث فرهنگی در حال تکمیل است و تلاش داریم تا پایان پاییز به بهره‌برداری برسد. هدف ما این است که این مجموعه به عنوان نخستین کتابخانه گردشگری کشور فعالیت کند.

راهب همچنین از بازطراحی و نوسازی ۶ کتابخانه در یک سال گذشته خبر داد و افزود: در این مدت کتابخانه‌های ولایت گناوه، غدیر کنگان، وابستگی بوشهر، امام‌رضا (ع) روستای بورک سادات و شهید فولادی حسینی بازطراحی شده‌اند. تا پایان سال نیز چند مجموعه دیگر نوسازی خواهند شد.

وی تعداد برنامه‌های فرهنگی اجراشده در کتابخانه‌های عمومی استان طی یک سال گذشته را ۷۴۳۰ برنامه عنوان کرد و گفت: این برنامه‌ها در ۱۶ محور از جمله نشست‌های ادبی، برنامه‌های کودک، نمایشگاه‌های کتاب، شاهنامه‌خوانی، حافظ‌خوانی، کارگاه‌های مشاوره و نمایشنامه‌خوانی برگزار شده‌اند.

به گفته مدیرکل کتابخانه‌های عمومی بوشهر، بررسی ذائقه مطالعاتی مردم استان نشان می‌دهد که بیشترین میزان امانت کتاب‌ها در حوزه ادبیات با ۱۴۶ هزار و ۷۲۹ نسخه بوده است و پس از آن حوزه‌های علوم اجتماعی و روانشناسی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

حیدر راهب ضمن قدردانی از همکاری شهرداری‌ها گفت : از میان ۳۶ شهرداری استان، بخش عمده‌ای در حمایت از فعالیت‌های کتابخانه‌ای مشارکت دارند و این هم‌افزایی موجب توسعه فرهنگی در سطح استان شده است.