دادورزی؛ راضیه عقیلی‌مهر: تور رسانه‌ای بازدید از نمایشگاه ساخت داخل صنعت نفت، گاز و پتروشیمی روز سه‌شنبه ۱۸ آذرماه ۱۴۰۴ به همت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر و با همکاری سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس برگزار شد. در این تور بیش از ۸۰ تن از فعالان رسانه‌ای استان حضور یافتند تا با حضور در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی پارس، از جدیدترین دستاوردها، روند تولید و بومی‌سازی تجهیزات و همچنین توانمندی‌های فناورانه این حوزه در منطقه ویژه پارس بازدید کنند. مجری رویداد «نماشا» و برگزارکننده نمایشگاه، شرکت آتی‌ساز فناوری بود که به‌عنوان یکی از شرکت‌های فناور عضو پارک علم و فناوری بوشهر فعالیت می‌کند.

در این رویداد ۱۵۰ شرکت از سراسر کشور حضور یافتند که بیش از ۱۰۰ شرکت از میان آن‌ها فناور و دانش‌بنیان بودند. این شرکت‌ها از پارک‌های علم و فناوری و شهرک‌های علمی و تحقیقاتی مختلف کشور در نمایشگاه حضور داشتند و پارک علم و فناوری استان نیز در این مجموعه حضور داشت.

این نمایشگاه نهمین دوره نمایشگاه ساخت داخل در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی پارس جنوبی بود که با محوریت تولیدات داخلی برگزار ‌شد. در منطقه عسلویه، مجموعه برگزارکننده سالانه چند نمایشگاه در تقویم رویدادهای خود دارد؛ یکی نمایشگاه نفت و گاز است که به شرکت‌های تأمین‌کننده محصولات خارجی اختصاص دارد و دیگری همین نمایشگاه که ویژه محصولات ایرانی تأمین‌کننده نیازهای صنعت نفت و گاز و ساخته‌شده توسط متخصصان کشور شامل دانشجویان، جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها است؛ محصولاتی که اکنون به مرحله عرضه و حتی صادرات رسیده‌اند.

در این نمایشگاه، شرکت‌هایی از استان‌های مختلف از جمله تهران، مشهد، اصفهان و شیراز حضور داشتند و نمایندگان بخش عمده‌ای از نقاط کشور در جمع حاضر بودند. افزون بر شرکت‌های فناور، شرکت‌های پتروشیمی جم، پارس و آریاساسول نیز به‌عنوان غرفه‌دار حضور داشتند.

به اعتقاد برگزارکنندگان، برگزاری این نمایشگاه تأثیر چشمگیری در معرفی و فروش محصولات دارد. برای مثال، مدیرعامل پتروشیمی صدف که در حال راه‌اندازی است، در بازدید از غرفه‌ها بسیاری از محصولات موردنیاز خود را در همین نمایشگاه شناسایی کرد.

باید توجه داشت که بخش مهم نمایشگاه، مذاکرات و توافق‌هایی است که پس از برگزاری رویداد شکل می‌گیرد و اغلب منجر به نهایی‌شدن فرایند فروش می‌شود.

بی‌تردید جست‌وجوی سوژه یا کیس مطالعاتی در چنین نمایشگاه‌هایی می‌تواند ارزشمند باشد؛ سوژه‌ای که روند رشد یک ایده تا رسیدن به مرحله تولید را روایت کند. در پشت بسیاری از این محصولات و دستاوردها، ایده‌های جذاب و فرایندهای تخصصی از جمله عارضه‌یابی و رسیدن به راه‌حل نهایی وجود دارد. این دستاوردها لزوماً مبتنی بر مهندسی معکوس نیستند و می‌توان روایت‌های متنوع و الهام‌بخشی از شرکت‌های حاضر درباره مسیر توسعه محصولاتشان استخراج کرد. اما متأسفانه فرصت حضور و هماهنگی برای خبرنگاران بوشهری، به دلیل بُعد مسافت و محدود بودن زمان حضور در نمایشگاه، بسیار کم بود و امکان برقراری ارتباط مستقیم با مدیران شرکت‌های حاضر و اطلاع از روایت آنان درباره مسیر توسعه و همچنین موانع و دغدغه‌هایشان فراهم نشد؛ روایت‌هایی که شنیدن‌شان قطعاً ارزشمند است و می‌تواند چراغ راه علاقه‌مندان قرار گیرد. می‌شد این تور را در مدت زمان دو روز برگزار کرد تا فرصت گفت‌وگو در همان محل نمایشگاه و به شکل چهره به چهره اتفاق بیفتد.

در این میان، برخی غرفه‌داران حاضر در نمایشگاه با توجه به محصول تولیدی مرتبط با پتروشیمی‌ها، از حضور در عسلویه و نمایشگاه رضایت داشتند و این فرصت برایشان فراهم شد تا در همان محل، محصولات خود را برای تولید انبوه به شرکت‌های پتروشیمی عرضه کنند. اما برخی دیگر حضور در این نمایشگاه را بی‌فایده می‌دانستند و معتقد بودند برگزاری این‌گونه نمایشگاه‌ها در تهران برایشان هم از نظر هزینه پرداخت غرفه و هم امکانات رفاهی و شرایط بازاریابی مناسب‌تر است و عملکرد بهتری خواهند داشت. برخی از آنان اعلام کردند که برای سال‌های آینده در نمایشگاه شرکت نخواهند کرد، چراکه نوع محصولاتشان به‌گونه‌ای نبود که بتوانند در این نمایشگاه فرصت نمایش نمونه و بازاریابی داشته باشند. این در حالی است که به گفته برخی از این شرکت‌های تولیدی، فرصت معرفی و بازاریابی محصولاتشان را بیرون از نمایشگاه و از طریق ارتباطات شخصی و روابط خود در منطقه عسلویه ارائه کرده و به نتیجه دلخواه رسیده‌اند و به نظرشان از ابتدا حضورشان در نمایشگاه و پرداخت میلیون‌ها تومان به برگزارکنندگان تصمیم درستی نبوده است.

برخی غرفه‌داران نیز از مبلغ پرداختی غرفه‌ها که بالغ بر ۲۰۰ میلیون تومان به بالا و تا ۳۵۰ میلیون تومان می‌رسید، گلایه داشتند و امکانات نمایشگاه را به تناسب این مبالغ درخور توجه نمی‌دانستند. با این حال، به طور کلی توانستند در همین رویداد محصولات خود را معرفی کنند. نقدهایی که مطرح شد گفتنی و ضروری است و از ارزش برگزارکنندگان نمایشگاه نمی‌کاهد؛ بلکه نقد منصفانه، شرایط و بستر را برای بهبود دغدغه‌هایی که شاید امکان بیان آن برای دیگران مهیا نباشد فراهم می‌کند تا در پروژه‌های دیگر نمایشگاهی این کمبودها و مسائل در مسیر توسعه و پیشرفت برطرف شود. معمولاً هر رویدادی چند بُعد دارد که باید منصفانه به همه آن‌ها پرداخت.

در بعد دیگر این رویداد، مسئولان منطقه پارس و کارشناسان حوزه انرژی در جریان این بازدید بر اهمیت «جهاد تبیین» در انعکاس دستاوردها تأکید داشتند. آنان معتقدند این اقدام، به رخ کشیدن کاهش وابستگی خارجی ایران و تأکید بر همت متخصصان جوان است؛ موفقیتی که این نمایشگاه برای روایت توانمندی‌های کشور و افزایش انگیزه فعالان صنعتی ایجاد می‌کند. اینکه حضور صنایع نفت و گاز در استان در آغاز راه معرفی ظرفیت‌هایشان هستند و باید بر لزوم تعامل علم و تکنولوژی و بهره‌برداری از پروژه‌های داخلی توجه داشت.

برای مثال، از جمله موفقیت‌های اخیر در پروژه‌های پتروشیمی، افزایش بهره‌وری مصرف آمونیاک است که به ۱۰۰ درصد رسیده و از دستاوردهای مهم سال جاری به شمار می‌رود. همچنین اینکه بیش از ۸۵ درصد تجهیزات صنایع منطقه توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی تأمین می‌شود و ۱۲۰ شرکت فعال در این مسیر تلاش می‌کنند، افتخاری بزرگ در مسیر توسعه اقتصاد کشور است. افزون بر این، نگاه سرمایه‌گذاران نسبت به پیشرفت و اعتماد به تولیدات داخلی افزایش یافته و سرمایه‌گذاری‌های گسترده و میلیاردی در پروژه‌های در حال ساخت انجام شده است؛ موضوعی که باید الگوی مدیران دیگر قرار گیرد تا در این مسیر ریسک‌پذیر باشند و از تولید داخلی حمایت کنند تا جایگاه کالای ایرانی ارتقا یابد و استفاده از کالاهای غیرایرانی «قبح» پیدا کند.