جرح شهود (اعتراض به شهادت)
جرح شهود که در بین افراد عام به عنوان اعتراض به شهادت شهود شناخته می‎ شود، به معنای اعلام و اثبات نبود شرایطی در شهود که قانونگذار وجود آن شرایط را ضروری می‎ داند مثل عدالت، عدم تکدی‎گری و عدم نفع شخصی در دعواست که در قوانین فوق ذکر شده است.
اما این دفاع در اکثر موارد غیرقابل انجام است. چون معمولا شهود شرایط کلی را دارند یا اثبات خلاف آن شرایط دشوار است.

 شهود معارض
به گزارش ایران قرارداد، شهود معارض یعنی شهودی که شهادت آن ها در تعارض با شهادت شهود طرف مقابل است.
آوردن شهود معارض توسط مدعی‎ علیه در برخی نظریات فقهی مورد پذیرش واقع نشده است. چرا که آوردن شهود بر عهده مدعی است نه مدعی‎ علیه.
مع‎ذلک منعی در قوانین فوق ‎الذکر در خصوص استناد به شهود معارض در مقابل شهود طرف مقابل وجود ندارد.

 شکایت کیفری شهادت کذب
راه دیگر برای بی‎اثر کردن آثار حکم صادره بر اساس شهادت شهود، شکایت کیفری از شهود تحت عنوان شهادت کذب طبق ماده ۶۵۰ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ است.
البته اگر شاکی (کسی که علیه او شهادت و گواهی در دادگاه داده شده است) بتواند با دلیل و مدرک، کذب و دروغ بودن شهادت شاهد و گواه را اثبات کند، طبیعتاً با همین ادله می ‎تواند در همان دادگاه اولیه مانع از آن شود که شهادت شهود به نتیجه و ثمر برسد.
در هر صورت کسی که علیه وی شهادت داده شده است، اعم از اینکه بتواند با راه‎ هایی از جمله شهود معارض و اثبات تناقض‎‏ گویی شهود، شهادت شهود را در دادگاه اولیه بی ‏اثر کند یا نتواند بی ‎اثر کند و حکم به ضرر وی صادر شود، می‎ تواند شکایت کیفری کند و بعد از تحصیل حکم و رای دادگاه کیفری، از رای دادگاهی که بر اساس شهادت شهود به ضرر او صادر شده است، اعاده دادرسی کند.

 سوالات جزیی از شهود
تنها راه موثر و قوی برای دفاع در برابر شهادت کذب و اثبات دروغگویی شهود، پرسیدن سوالات ریز و جزیی در مورد حادثه از شهود و خود شخص استنادکننده به شهود و مقایسه آن ها با یکدیگر است.
دادگاه ‎ها عموما به دلیل کمبود وقت به پرسیدن سوالات کلی از شهود و گواهان اکتفا می‎ کنند و نان شهود دروغگو در همین کلی شهادت دادن است.
بنابراین طرف مقابل باید با زیرکی و قدرت بیان، شهود را در پیچ و خم سوالات ریز و جزیی از حادثه گرفتار کند تا تعارض اظهارات و تناقض‏گویی شهود با یکدیگر و شهادت کذب آن ها مشخص شود.
البته در مورد شهادت کذب در کلانتری پرسیدن سوالات از شهود عملا ممکن و مرسوم نیست و صرفا در دادسرا و دادگاه طبق قانون متصور است.
ماده ۲۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی در دعاوی حقوقی و ماده ۳۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری در دعاوی کیفری به طرف مقابل که شهود علیه وی شهادت می‎ دهند، حق پرسیدن سوالات از شهود را به صورت جداگانه داده است. لذا باید از این حق قانونی با قدرت، زیرکی و اصرار در دادگاه استفاده کرد. ضمنا شهود باید جداگانه مورد پرسش قرار گیرند تا سوالات را به هم اطلاع ندهند. همچنین در ابتدا و قبل از ورود شهود به اتاق دادگاه، باید خود استنادکننده به شهود، جریان روز واقعه را کامل و ریز به ریز شرح دهد و سپس شهود. بنابراین ابتدا اظهارات طرف مقابل با شهود خود و سپس اظهارات شهود را با یکدیگر مقایسه می ‎کنیم. تنها راه موثر برای اثبات شهادت کذب و دروغگویی شهود، پرسیدن سوالات ریز در مورد حادثه از شهود است.