ادله اثبات دعوا هم در دعاوی حقوقی و هم در دعاوی کیفری برای اثبات حقانیت فرد محق، ضروری است. ادله اثبات دعوا در امور کیفری به معنای دلایلی است که فرد از زمان شروع شکایت و ارائه شکواییه به مراجع قضایی باید برای متهم کردن دیگری ارائه کند. به طور مثال، اگر فردی علیه فرد […]

ادله اثبات دعوا هم در دعاوی حقوقی و هم در دعاوی کیفری برای اثبات حقانیت فرد محق، ضروری است.
ادله اثبات دعوا در امور کیفری به معنای دلایلی است که فرد از زمان شروع شکایت و ارائه شکواییه به مراجع قضایی باید برای متهم کردن دیگری ارائه کند. به طور مثال، اگر فردی علیه فرد دیگری می خواهد دعوای ضرب و جرح مطرح کند، باید دلیلی مانند گواهی پزشکی قانونی یا شاهدی در این خصوص به دادگاه یا دادسرا ارائه کند.
ادله اثبات دعوا در امور و دعاوی کیفری یا دلایلی که می توان با آن دعوای کیفری را اثبات کرد، بر اساس قانون عبارتند از اقرار، شهادت، سوگند و علم قاضی که فرد می تواند با ارائه هر یک از این دلایل، دعوای خود را اثبات کند.از جمله دلایل اثبات دعوای کیفری، شهادت شاهدان است. طبق  ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی، شهادت از جمله ادله اثبات جرم محسوب می شود و زمانی که فردی، از جرمی نزد مرجع قضایی شکایت کند، می تواند با شهادت ادعای خود را اثبات کند.
یکی دیگر از دلایلی که شاکی می تواند در مراجع قضایی برای اثبات جرم به آن استناد کند، سوگند است. به موجب قانون مجازات اسلامی، سوگند عبارتند از گواه قرار دادن خداوند بر درستی گفتار ادا کننده سوگند است. شرایط سوگند در قانون بیان شده و نفی و اثبات جرایم با سوگند امکان پذیر است.از دیگر دلیلی که دعوای کیفری را ثابت می کند، اقرار است. قانون مجازات اسلامی  در تعریف اقرار در امور کیفری بیان کرده است: «اقرار عبارت است از اخبار شخص به ارتکاب جرم از جانب خود.» اقرار در امور کیفری دارای شرایطی است که باید طبق قانون انجام شود.
نحوه رسیدگی دادگاه به اقرار طرفین که به عنوان دلیل ارائه شده، بدین صورت است که در واقع در رسیدگی به اقرار، لزوم درج عین اظهارات مفید در صورت مجلس باید انجام شود. یعنی اظهارات طرفین باید عینا در صورت مجلس نوشته شود و نیز اینکه قرائت اظهارات درج شده در صورت مجلس الزامی است. همچنین طرفی که اقرار کرده است باید امضا یا اثر انگشت در صورت مجلس داشته باشد.
لازم به ذکر است که اگر شخص اقرارکننده از امضا یا اثر انگشت امتناع ورزد، این موضوع تاثیری در معتبر بودن اقرار ندارد، بلکه مراتب امتناع یا عجز از امضا یا اثر انگشت در صورت مجلس باید درج شود و به امضا و مهر قاضی و منشی برسد.
تشریفات رسیدگی به شهادت در دادگاه نیز بدین صورت است که اگر امکان جلب شاهد یا مطلع وجود داشته باشد:
در صورتی که شاهد بدون عذر موجه در جلسه دادگاه حاضر نشود و کشف حقیقت و احقاق حق، متوقف بر شهادت شاهد یا کسب اطلاع از مطلع باشد، دادگاه شاهد را برای ادای شهادت جلب می کند. همچنین اگر جرم با امنیت و نظم عمومی مرتبط باشد، به دستور دادگاه در صورت وجود ضرورت حضور، جلب می شود.
نکته قابل توجه این است که در موارد استثنا، مقام قضایی نزد شاهد حضور پیدا می کند تا شاهد شهادت بدهد. این موارد حضور یافتن مقام قضایی نزد شاهد جهت استماع اظهارات وی عبارت از موارد ذیل است:
۱- اگر به علت بیماری که برای مدت طولانی یا نامعلوم غیرقابل رفع است، حضور شاهد یا مطلع در جلسه دادگاه مقدور نباشد، مقام قضایی نزد شاهد حضور پیدا می کند تا شهادت شاهد را بشنود.
​​​​​​​۲- رییس دادگاه یا یکی دیگر از قضات عضو شعبه نزد شاهد یا مطلع جهت استماع اظهارات وی حضور بهم می رساند. بنابراین مقام قضایی نزد شاهد حضور پیدا می کند تا شهادت شاهد را بشنود.
در خصوص تشریفات رسیدگی به سوگند در دادگاه نیز باید گفت که تقاضای سوگند، قابل توکیل است و اگر در وکالت نامه تصریح شده باشد، وکیل می تواند طرف را سوگند دهد.
البته سوگند یاد کردن، قابل توکیل نیست و وکیل نمی تواند به جای موکل، سوگند یاد کند.همچنین استفاده از سوگند صرفا برای شاکی نیست و هر یک از اصحاب دعوا می توانند از حق سوگند خود استفاده کنند.

  • منبع خبر : روزنامه حمایت