شرکت سایپا

سایپا یکی از شرکت‌های شناخته‌شده خودروسازی در ایران است. این شرکت فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۴۶ تحت عنوان تولید اتومبیل سیتروئن آغاز کرد و بر پایه مقررات شرکت‌های سهامی پایه‌ریزی شده است. وانت آکا و سواری ژیان از‌جمله اولین محصولات تولیدی این شرکت بود که تولید آنها بدون استفاده از تجهیزات مدرن صورت گرفت. تقریبا از سال ۱۳۵۳ به بعد تولیدات شرکت به واسطه استفاده از ابزارهای جدید و مکانیزه‌شدن برخی از بخش‌های تولیدی، روند صعودی یافت و بر تنوع محصولات شرکت نیز افزوده شد. به گونه‌ای که علاوه بر خودرو‌های مذکور، محصولات پیشرفته‌تر و با امکانات بیشتری نیز تولید شد. در سال ۱۳۵۴ نام شرکت تغییر یافت و عبارت «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» با نام اختصاری سایپا شکل گرفت. همچنین در سال ۱۳۵۸ شرکت سایپا تحت مالکیت دولت جمهوری اسلامی قرار گرفت و سرمایه آن نیز به بخش‌های مختلف منتقل شد. امروزه شرکت سایپا با در اختیار داشتن بیش از ۹۰ شرکت خودرو‌ساز، قطعه‌ساز، تحقیقاتی، مالی و رفاهی به یک گروه خودرو‌سازی بزرگ با امکان تولید انواع مختلف خودروهای سواری و تجاری تبدیل شده؛ به طوری که در عرصه جهانی به عنوان بیست‌ویکمین شرکت خودرو‌ساز بین‌المللی مطرح شده است.

شرکت ایران‌خودرو

علاوه بر شرکت سایپا، شرکت دیگری تحت عنوان ایران‌خودرو در زمینه تولید خودرو در داخل کشور فعالیت می‌کند. نام این شرکت در گذشته ایران‌ناسیونال بوده است. تأسیس شرکت ایران‌خودرو به سال ۱۳۴۱ باز می‌گردد. این شرکت به همراه شرکت سایپا، حجم قابل توجهی از انواع خودروهای ایرانی را تولید می‌کند و از طریق همکاری با شرکت‌های خارجی عملیات مربوط به مونتاژ خودرو را انجام می‌دهد.

مشکلات خودروسازان و شکایت از آنها

همان‌طور که گفته شد، سطح رضایت عموم مردم از صنعت خودروسازی در کشور ما چندان مطلوب نیست و در چند سال اخیر شکایات زیادی از این صنعت شده است. نارضایتی خریداران صرفا به بحث کیفیت خودرو محدود نمی‌شود، بلکه تخلفات در این حوزه بیشتر از آنچه تصور شده است. تحویل‌ندادن خودرو به مشتریان یا تحویل خودرو معیوب سبب نارضایتی خریداران شده است. مشکلات فنی خودروها بعد از خرید از دیگر مواردی است که موجبات نارضایتی خریداران را ایجاد کرده است. مصرف‌کنندگان از کیفیت خودرو و قیمت بالای آنها ناراضی هستند و تمامی این عوامل باعث شکایت از خودروسازان در چند سال اخیر شده است. بدعهدی‌های شرکت‌های خودروسازی موجب سلب اعتماد مردم به این صنعت شده است و در عین حال با پاسخ‌گونبودن مسئولان مربوطه، مشتریان به ناچار اقدام به شکایت از خودروسازان می‌کنند. البته باید به این مورد توجه کرد که تحریم‌های بین‌المللی علیه صنعت خودروسازی در سطح کیفی خودروهای تولیدی نقش مؤثری دارد و می‌توان تا حدود زیادی مشکلات ناشی از تولید خودرو را به عوامل تحریم واگذار کرد.

در واقع تحریم‌های صورت‌گرفته باعث شده است قطعات کافی در اختیار تولیدکنندگان خودرو قرار نگیرد و در نتیجه محصولی بی‌کیفیت تولید شود. در واقع نارضایتی مردم از صنعت خودروسازی، در ارتباط با هر دو شرکت تولیدی خودرو یعنی سایپا و ایران‌خودرو است و نسبت به این مجموعه شکایاتی نیز مطرح می‌شود. از آن جهت که اغلب خودروهای خریداری‌شده از شرکت خودروسازی داخل به صورت پیش‌خرید است، آثار حقوقی مربوط به بیع کلی برای آنها خواهد داشت. بنابراین به لحاظ قانونی اگر خودروسازان، محصولات خریداری‌شده را با وجود مشکل در اختیار مردم قرار دهند، شاکی می‌تواند درخواست تعویض خودرو سالم را بدهد.

تولید بدنه خودرو اصلی‌ترین دلایل شکایات از خودروسازان

اغلب شکایات مطرح‌شده از خودروسازان به دلیل بدعهدی‌های مسئولان مربوطه در تحویل خودرو یا عدم کیفیت و کارایی خودرو است که مشکلات فراوانی را برای مصرف‌کنندگان به وجود آورده است. همین امر باعث شده است تا خریداران دیگر به شرکت‌های خودروسازی اعتماد نکنند و کمتر کسی قصد خرید خودروی تولید داخل را داشته باشد. با توجه به اینکه هرساله شکایات فراوانی علیه صنعت خودروسازی مطرح می‌شود، اما مدیران این مجموعه توجه خاصی به اعتراضات مطرح‌شده ندارند و خریداران ناچار به طرح شکایت از آنها می‌شوند. چنانچه مجموعه خودروسازی به اعتراضات مصرف‌کنندگان رسیدگی کنند و نقدهای به‌وجودآمده را در دستور کار خود قرار دهند، یقینا میزان شکایات کاهش می‌یابد و تأثیر بسزایی در کیفیت خودروهای تولیدی خواهد داشت. از دلایل اصلی شکایت از خودروسازان، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کیفیت نامطلوب خودرو:

اگر به دلایل اصلی شکایت از خودروسازان توجه کنید، یقینا بحث نارضایتی از کیفیت خودروها به چشم می‌خورد. کیفیت نامطلوب خودروهای داخلی به دلیل به‌کارگیری قطعات نامناسب و غیراستاندارد در تولید خودرو است.

تحویل خودرو با تأخیر:

عدم تحویل به‌موقع خودرو یکی از موارد شناخته‌شده شکایت از خودروسازان است. زمانی که خریدار خودرویی را پیش‌خرید می‌کند و زمان تحویل نیز به طرفین تعیین می‌شود، شرکت به تعهد خود مبنی بر تحویل به‌موقع خودرو پایبند نیست و بعد از گذشت مدت طولانی از زمان تعیین‌شده خودرو را به خریداران تحویل می‌دهد.

عدم تطابق خودروی خریداری‌شده با خودروی تحویل داده‌شده:

گاهی اوقات شرکت خودروسازی، محصولی را به مشتری تحویل می‌دهد که با آنچه سفارش داده است، تفاوت می‌کند. برای‌ مثال، در زمان پیش‌خرید، مشتری اقدام به خرید خودروی پژو کرده است، اما موقع تحویل به او خودروی سمند داده می‌شود. البته وقوع این موضوع توسط خودروسازان بسیار نادر است، اما شاهد چنین تخلفاتی در این زمینه بوده‌ایم.

افزایش قیمت خودرو:

افزایش قیمت خودرو در هنگام تحویل یکی دیگر از شکایات مطرح‌شده از خودروسازان است. به این گونه که خریدار با قیمت مشخص اقدام به خرید خودرو می‌کند، اما در زمان تحویل بنا بر دلایل مختلفی قیمت محصول تغییر می‌کند. در این حالت خریداران چاره‌ای جز پس‌گرفتن پول یا پذیرش افزایش قیمت ندارند. سایر دلایلی که می‌تواند به شکایت از خودروسازان منجر شود، عبارت‌اند از:

انعقاد قراردادهای یک‌طرفه و منافع‌جویانه از سوی شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو (قرارداد خرید و فروش خودرو توسط این شرکت‌ها به گونه‌ای منعقد می‌شود که تماما به نفع این شرکت باشد و خریدار در این بین متحمل ضرر و زیان فراوانی می‌شود). وجود نقص فنی در خودرو یخریداری‌شده بعد از تحویل که البته این مورد ناشی از کیفیت نامناسب قطعات به‌کار‌رفته است. عدم تحویل ابزار و وسایل ضروری خودرو مانند لاستیک زاپاس و… (برخی اوقات خودروی تحویل داده‌شده از قطعات ضروری برخوردار نیست که معمولا با درخواست مجدد خریدار این محصولات به وی داده می‌شود).

نحوه شکایت از خودروسازان

روش‌های مختلفی برای شکایت از خودروسازان وجود دارد که در صورت اعتراض می‌توان به مراجع صالح رجوع کرد. حال سؤال اساسی اینجاست که برای طرح شکایت علیه صنعت خودروسازی از چه راه‌هایی می‌توان اقدام کرد؟ در صورتی که قصد شکایت از مجموعه خودروسازی را دارید، می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:

شکایت از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت:

یکی از روش‌های متداول طرح شکایت علیه خودروسازان، از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت است. درواقع مطابق قانون، رسیدگی به شکایات مردمی درخصوص صنعت خودرو در صلاحیت این سازمان است. فرد شاکی باید به سازمان صنعت، معدن و تجارت مراجعه کرده و شکایت خود را به ثبت برساند. البته رسیدگی به این‌گونه شکایات در سازمان مزبور کمی زمان‌بر است و پروسه مشخصی را طی می‌کند. سازمان صنعت برای پیگیری شکایات مردمی در زمینه خودرو، سامانه‌ای را طراحی کرده است تا افراد به راحتی بتوانند شکایت خود را ثبت کنند. متقاضیان و شاکیان ضمن مراجعه به سازمان استان مربوطه می‌توانند شکایات، انتقادات و درخواست‌های خود را طرح و پیگیری کنند. در صورتی که مصرف‌کنندگان از نحوه رسیدگی به شکایت در سازمان صنعت رضایت کافی نداشته باشند، می‌توانند شکایت خود را مجدد در سازمان صمت مطرح کنند که پیگیری این مسائل توسط دبیرخانه هیئت اختلاف خودرویی صورت می‌گیرد.