قانون گذار، در قوانین کیفری مختلف، نظیر قانون مجازات اسلامی، قانون مبارزه با قاچاق مواد مخدر و سایر قوانین، جرایم مختلف را تعیین و برای هریک، مجازات معینی را پیش بینی نموده است. کلاهبرداری، یکی از جرایم قدیمی علیه اموال است که در قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری، جرم انگاری گردیده و به معنای بردن مال افراد، از طریق توسل به نیرنگ و فریب و مانور متقلبانه است؛ به گونه‌ای که فرد زیان دیده از جرم، با رضایت، مال خود را تقدیم کلاهبردار نماید.

با پیشرفت جوامع بشری و به روز شدن استفاده از وسایل ارتباطات جمعی و فضای الکترونیک، مصادیق ارتکاب به یک جرم نیز تغییر یافته و مجرمان، راه‌های جدیدی را برای سرقت، کلاهبرداری و سایر اعمالی که به موجب قانون، جرم انگاری شده‌اند، پیدا کرده‌اند. از جمله جرایمی که به موجب پیشرفت جوامع، شکل انجام آن نیز تغییر کرده، کلاهبرداری می‌باشد. یکی از اشکال جدید کلاهبرداری و بردن مال افراد از طریق آن، کلاهبرداری از طریق کارت به کارت بوده که موارد مختلفی داشته و مجازات‌های سنگینی را برای مرتکبین، در پی دارد.

جرم کلاهبرداری از طریق کارت به کارت

کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، یکی از مصادیق جرم کلاهبرداری بوده که امروزه، با رواج استفاده از کارت‌های بانکی، برای خرید یا سفارش محصولات و خدمات اینترنتی، بسیار اتفاق می‌افتد. با توجه به قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری، کلاهبرداری از طریق کارت به کارت جرمی است که مجازات سنگینی را برای مرتکبین آن، در پی خواهد داشت.

کلاهبرداری، یعنی توسل به فریب و مانورهای متقلبانه، همچنین، امیدوار ساختن افراد مورد نظر برای کلاهبرداری، به امور واهی، در راستای اینکه افراد فریب خورده و کلاهبردار بتواند، اقدام به بردن مال آن‌ها بکند. در واقع، مانورهای متقلبانه، فریب خوردن فرد و بردن مال او در نتیجه این فریب، جرم کلاهبرداری را تشکیل می‌دهند.

با توجه به رواج استفاده از تکنولوژی و اینترنت و ارائه بسیاری از خدمات، به صورت الکترونیکی، شکل ارتکاب جرایم مختلف، از جمله جرم کلاهبرداری نیز تغییر کرده و کلاهبرداران، به طرق جدیدی، اقدام به کلاهبرداری و ربودن مال سایر اشخاص می‌نمایند. یکی از این طرق، موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت است.

با توجه به تعریف جرم کلاهبرداری، از منظر قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری، جرم کلاهبرداری از طریق کارت به کارت را می‌توان اینگونه تعریف کرد: کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، یعنی، توسل به حیله و نیرنگ و مانور متقلبانه به گونه‌ای که فرد مورد نظر کلاهبردار، فریب خورده و از طریق کارت به کارت، اقدام به واریز مبلغ یا مبلغی، به حساب کلاهبردار نماید.

مرتکبین جرم کلاهبرداری از طریق کارت به کارت یا هر نحو دیگری، به مجازات‌های مندرج در ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری، محکوم خواهند شد. مجازات جرم کلاهبرداری در این قانون، می‌تواند، شامل موارد زیر باشد:

حبس:

در صورتی که مبلغ مورد کلاهبرداری، بیش از صد میلیون تومان باشد، حبس یک تا هفت سال را و در صورتی که مبلغ مورد کلاهبرداری، کمتر از صد میلیون تومان باشد، حبس به مدت شش ماه تا سه سال و نیم را در پی خواهد داشت. حبس دو تا ده سال، در صورتی است که کلاهبردار، از کارمندان دولت یا موسسات وابسته به دولت بوده و یا خود را کارمند دولت معرفی کند یا جرم را از طریق تبلیغات در رسانه‌های جمعی یا انتشار آگهی، انجام داده باشد.

انفصال از خدمات دولتی تا ابد:

در صورتی که مرتکب جرم، کارمند دولت، سازمان‌های وابسته به دولت، شهرداری‌ها یا قوای سه گانه باشد و اقدام به کلاهبرداری کند، علاوه بر حبس، از خدمت نیز منفصل خواهد شد.

رد مال به صاحب آن:

رد عین مال به شاکی و یا مثل و قیمت آن، در صورت عدم وجود عین، از دیگر مجازات‌های جرم کلاهبرداری می‌باشد.

جزای نقدی، معادل مالی که کلاهبردار اخذ کرده است:

پرداخت جریمه نقدی، معادل مال اخذ شده، به صندوق دولت، از دیگر مجازات‌های جرم کلاهبرداری است.

موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت

از آنجا که یکی از ارکان اصلی جرم کلاهبرداری، توسل به مانور متقلبانه است، موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، مانند موارد کلاهبرداری در خرید و فروش ماشین یا کلاهبرداری در اجاره و رهن، انحصاری نبوده و می‌تواند شامل اشکال مختلفی بشود. موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، عبارتند از:

ارسال پیامک‌های جعلی برنده شدن جایزه و تماس در این خصوص:

یکی از موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، فرستادن پیامک‌های جعلی برنده شدن جایزه و برقراری تماس‌هایی در این زمینه می‌باشد که از فرد، تقاضا می‌کنند، جهت دریافت جایزه، به دستگاه خودپرداز مراجعه کند و در این فرآیند، کلاهبردار، قدم به قدم، مراحل را از طریق تلفن به فرد می‌گوید. ترفند آن‌ها، این است که از فرد، می‌خواهند، زبان دستگاه خودپرداز را بر روی انگلیسی قرار داده و صرفا گزینه‌هایی که به وی گفته می‌شود را وارد یا انتخاب کند و بدین ترتیب، مبلغ زیادی را از حساب افراد، برداشت می‌کنند.

راه اندازی سایت‌های خرید جعلی و دریافت وجه از طریق کارت به کارت، جهت ارسال محصول:

یکی دیگر از موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، راه اندازی یک سایت خرید جعلی است که افراد، با مراجعه به آن و سفارش اینترنتی محصول، اقدام به واریز وجه به شماره کارت صاحب فروشگاه جعلی می‌نمایند و بدین ترتیب، بخشی از پول خود را از دست می‌دهند و مورد کلاهبرداری قرار می‌گیرند. این موضوع، یکی از ترفندهای کلاهبرداران، در کلاهبرداری در اجاره و رهن نیز می‌باشد.

کپی کردن اطلاعات کارت افراد در دستگاه پوز:

از دیگر موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، زمانی است که فرد، در خرید حضوری، کارت خود را به فروشنده می‌دهد تا او کارت را در دستگاه پوز بکشد و رمز را نیز به فروشنده می‌گویند. در برخی موارد، کلاهبرداران، اقدام به قرار دادن دستگاه کپی، در دستگاه‌های پوز می‌کنند و هنگامی که کارت فرد در دستگاه پوز کشیده می‌شود، از اطلاعات کارت او یک کپی تهیه می‌گردد و پس از اینکه فرد، بجای وارد کردن رمز به صورت شخصی، رمز خود را در اختیار فروشنده قرار می‌دهد، از کارت او یک کپی کامل تهیه کرده و اقدام به خرید با آن می‌کنند.

جهت جلوگیری از موارد کلاهبرداری از طریق کارت به کارت که در بالا اشاره شد، بهتر است افراد، به تماس‌ها و پیامک‌های این چنینی توجه نکنند، از سایت‌های دارای نشان اعتماد و امن، خرید کنند و رمز کارت خود را در اختیار هیچ کس نگذارند.

نحوه شکایت از کلاهبرداری از طریق کارت به کارت

مراحل و نحوه شکایت و پیگیری جرم کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، مطابق مراحل زیر می‌باشد.

تنظیم یک شکوائیه:

در قدم اول از مراحل و نحوه شکایت و پیگیری کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، فرد زیان دیده، باید اقدام به تنظیم یک شکوائیه، تحت عنوان شکواییه کلاهبرداری نماید و آن را در یک فایل ورد ذخیره کند.

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:

پس از تکمیل قدم اول از نحوه شکایت و پیگیری کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، فرد شاکی باید با در دست داشتن شکوائیه تنظیمی، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کند تا بتواند شکوائیه خود را از این طریق، ثبت و به دادگاه ارسال کند. شایان ذکر است، پس از ارسال شکوائیه، برای موضوع شکایت و اصحاب دعوا، در دادسرا پرونده تشکیل می‌گردد و جلسات رسیدگی، متعاقبا، از طریق سامانه ثنا، اعلام خواهد شد.

ثبت نام در سامانه ثنا:

فرد شاکی، جهت اطلاع از جلسات رسیدگی و آرای صادره از دادگاه، در خصوص شکایت از کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، باید در سامانه ثنا یا همان ابلاغ الکترونیک قضایی، حساب کاربری داشته باشد. متقاضیان ثبت نام در سامانه ثنا، می‌توانند به صورت حضوری، در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، اقدام به ثبت نام کرده یا با مراجعه به سامانه adliran.ir، در قسمت خدمات ویژه سایت و از طریق گزینه ثبت نام بر خط، اقدام به ثبت نام به صورت اینترنتی کنند.

پس از طی کردن مراحل نحوه شکایت و پیگیری کلاهبرداری از طریق کارت به کارت، شاکی باید، مدارک اثبات کننده کلاهبرداری را آماده کرده تا پس از تشکیل پرونده در دادسرا و اعلام اولین جلسه رسیدگی، بتواند آن‌ها را تقدیم مقام تحقیق که بازپرس یا دادیار است، نماید.