شماره نظریه : ۷/۱۴۰۳/۳۳۴

شماره پرونده : ۱۴۰۳-۱۸۶/۱-۳۳۴ک

تاریخ نظریه : ۱۴۰۳/۰۵/۲۱

استعلام :

دادورزی: برخی زندانیان به صورت رأی باز و بیرون از محیط زندان و تحت نظارت زندان مشغول به کار بوده و سپس به خانه‌های خود می‌روند. به عبارتی تا ساعت ۱۴ در محل تعیین شده کار کرده و سپس آزاد می‌باشند. در برخی اوقات محکومین رأی باز در محل کار خود حاضر نشده و یا بعد از رفتن به مرخصی در موعد مقرر به محل کار باز نمی‌گردند. با توجه به اینکه این محکومین در زندان حضور ندارند، چنانچه در محل کار حاضر نشوند و یا بعد از اتمام مرخصی اعطاء شده به محل کار بازنگردند، آیا مرتکب جرمی شده‌اند؟ آیا مشمول بزه غیبت از زندان موضوع ماده ۵۴۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) و تبصره آن می‌باشند؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

به موجب تبصره ماده ۵۴۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) زندانیانی که مطابق آیین‌نامه سازمان زندان‌ها به مرخصی رفته و خود را در موعد مقرر بدون عذر موجه معرفی ننمایند، فراری محسوب می‌شوند. مقررات مربوط به مرخصی محکومان نیز در ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری و مواد ۱۹۲ تا ۲۰۹ آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۱۴۰۰ پیش‌بینی شده است؛ بنابراین توسعه رفتار مجرمانه مذکور در تبصره ماده ۵۴۷ یادشده نسبت به محکومانی که در اجرای شق ۶ بند «ب» ماده یک آیین‌نامه پیش‌گفته در مراکز حرفه‌آموزی، تحصیل علوم و فنون و اشتغال یا زندان باز، با سپردن تأمین و خارج از زندان اشتغال به‌کار داشته و پس از اتمام ساعت کار، از بازگشت به ندامتگاه خودداری می‌کنند؛ همچنین نسبت به محکومان به حبسی که با احراز شرایط مقرر در ماده ۵۰۲ قانون پیش‌گفته، قرار تعویق اجرای مجازات آنها صادر شده است و پس از بهبودی، از بازگشت به ندامتگاه خودداری می‌کنند، به دلیل آنکه در چنین وضعیتی محکوم در حال تحمل حبس و یا در حال مرخصی نیست؛ با عنایت به اصل تفسیر مضیق و منع قیاس در امور کیفری، موجه نیست. قابل ذکر است عبارت ذیل ماده ۱۸۲ آیین‌نامه سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۱۴۰۰ در مقام تعیین مصادیق مجرمانه نیست و صرفاً ناظر بر اعمال تخلفات انضباطی محکومان است.

• منبع خبر : درگاه ملی قوه قضاییه