دادورزی ـ راضیه عقیلی مهر: «شاعران وارث آب و خرد و روشنی اند*»، چندی پیش در خبری عنوان شد که شهرداری بندرعباس، کلنگ احداث بوستان زنده یاد «محمدعلی بهمنی» شاعر و غزل سرای نام آور را در مراسمی با حضور بزرگان ادب و فرهنگ به زمین زده است. زنده یاد از شاعران معاصر برجسته ایران و زاده دزفول، شهری در استان خوزستان است. شهرداری بندر عباس می توانست مانند شهرداری بندر بوشهر نام آن بوستان را به دلیل مجاورت با دریا، صدف یا مروارید یا مرجان بگذارد! اما با نگاهی از سر ذوق و فرهنگ دوستی با نامی از نام آوران عرصه فرهنگ و ادب به نوعی بخشی از میراث فرهنگی ایران را در بندرعباس ماندگار ساخت. اما متولیان فرهنگ در استان بوشهر برای ماندگاری شخصیت های برجسته فرهنگی و علمی استان؛ شخصیت هایی که مورد قبول مردم هستند، چه رویکردی پیاده کرده اند که اکنون آن را توسعه و ادامه دهند؟

بوشهر با آن آب و هوای جنون آمیزش، شاعران و شعر دوستان خوش ذوق و با استعدادی را پرورش می دهد. شاعران استان بوشهر با آثار زیبایشان، نقش پررنگی در حفظ و ترویج فرهنگ و هنر جنوب ایران ایفا می کنند و الهام بخش نسل های آینده اند. اما چرا یک کوچه به نام یکی از شاعران و هنرمندان برجسته ای چون زنده یادان منوچهر آتشی، محمدرضا نعمتی زاده، ایرج شمسی زاده، فرج اله کمالی، حسن انصاری، خلیل عمرانی نام گذاری نمی شود؟ جای فراموشی نیست که این شاعران و بسیاری از دیگر شاعران، نویسندگان و هنرمندان تأثیرگذاری مانند علی باباچاهی و ایرج صغیری که در قید حیات هستند و آثارشان چه در زمان حیات چه بعد از فوتشان الهام بخش ادب دوستان و روشنی بخش محافل ادبی و فرهنگی است به گردن ادب و فرهنگ این دیار حق دارند. دهها کوچه و خیابان و بوستان داریم که به نام انواع ماهی های جنوب چون سنگسر و هامور و به نام انواع موجودات و جواهرات دریایی چون دریا و نسیم و مروارید و مرجان نام گذاری شده اند، نام های زیبایی هستند که برگرفته از موقعیت جغرافیایی بندربوشهر است اما به غنای داشته های فرهنگی و علمی استان مان نمی رسند. با نسیم یک و دو و سه … یا هامور یک و دو و… فقط ذهن مردم را با تعدادی عدد و رقم ماشینی مشغول کرده اید که روح ندارند. ولی با نام یک شاعر نام آشنا هم می توانید به آن کوچه هویت تاریخی دهید هم برای لحظاتی شعر، این کلام فشرده را که برگرفته از زندگی مردم است در ذهن آدم ها تداعی کنید. برای لحظه ای گوشه ای هنر یک هنرمند یا جمله ای از یک نویسنده را در ذهن مردم زنده کنید و تعلق خاطری برای آدم ها بسازید. کدام بهتر است؟

بر اساس بند ب ماده ۷ «دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه نظارت بر نامگذاری شهرها، خیابان‌ها، اماکن و مؤسسات عمومی» و بند ۲۴ ماده ۷۱ ‌قانون «تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران» مصوب۱۳۷۵ نامگذاری معابر، میادین، خیابان‌ها، کوچه و کوی در حوزه شهری و تغییر نام آن‌ها توسط شورای اسلامی شهر انجام می‌شود. که البته در مواردی باید مورد تایید شورای فرهنگ عمومی و شورای نظارت بر نامگذاری معابر در سطح شهرستان یا استان یا کشور هم قرار گیرد. بر اساس مقررات، شورای شهر باید با توجه به معیارهای مختلفی از جمله تاریخ،فرهنگ و شخصیت های برجسته محلی و ملی نام گذاری را انجام دهد که به طور حتم پیشنهادات مردمی و نهادهای فرهنگی و پیگیری رسانه ها نیز در تغییر و نام گذاری معابر بی تأثیر نخواهد بود. خوشبختانه سیاست شهری پیش رو در برخی شهرستان های استان برخی خیابان ها را به اسم مفاخر همان شهرستان مزین کرده است. اما در مرکز استان به نظر می رسد برخی مسئولان چندان علاقه ای برای این مهم ندارند. به نظر می آید شورای محترم شهر بوشهر و مسئولان فرهنگی نه ذوق تغییر سیاست ها را دارند و نه به مطالبات مردمی برای این اولویت مهم فرهنگی توجه می کنند. با این پیشنه غنی فرهنگی و علمی که استان بوشهر دارد حیف است هویت تاریخی و ادبی استان در کوره راه ها و کج سلیقه گی ها گم شود.

با این همه افتخار ادبی و فرهنگی در استان که نام شان نه فقط در استان، بلکه در کشور طنین انداز است، به عنوان یکی از مطالبات مردمی از استاندار، مدیران فرهنگی و شورای اسلامی شهر بوشهر انتظار می رود همزمان با بزرگداشت روز بوشهر به عنوان روز ملی و برگزاری برخی برنامه های بسیار متنوع، جالب اما مقطعی، در مراسمی با دعوت از بزرگان ادب و فرهنگ استان چند خیابان و کوچه و بوستان به نام شاعران و بزرگان ادبی و فرهنگ استان نام گذاری و احداث شود. مگر همه تلاش مسئولان استان برای روز بوشهر شناخت عموم از هویت تاریخی استان نیست؟ بخش اعظمی از این هویت مربوط به فرهنگ استان است. فرهنگی که از زندگی مردمان این دیار گرفته شده است.

اهمیت نام گذاری کوچه، خیابان یا بوستان ها به نام شاعران برجسته بوشهر به نوعی تقدیر از میراث فرهنگی استان است. این اقدام نشان دهنده قدردانی از هنر و ادبیات محلی است و به شناسایی و احترام به شخصیت های فرهنگی منطقه کمک می کند. چنین نام گذاری هایی می تواند فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی درباره شاعران محلی و آثار آن ها نیز باشد و به مردم کمک کند که با تاریخ و فرهنگ محلی بیشتر آشنا شوند. با این کار افراد به یاد می آورند که این شاعران چه نقش مهمی در فرهنگ و ادبیات داشته اند و این می تواند انگیزه ای برای علاقه مندان به ادبیات و هنر باشد تا بیشتر بخوانند و بیاموزند. این فقط یک نام نیست بلکه یادآور هویتی محلی شهر ماست. هویتی که حس تعلق به جامعه را در میان مردم بیشتر می کند.

در بسیاری از استان ها چون مشهد، شیراز، اصفهان، یزد، تبریز و… کوچه هایی به نام هنرمندان و شاعران مشهور آن استان نامگذاری شده اند تا یاد و خاطره آن ها در ذهن مردم زنده بماند که این نوع نام گذاری های فرهنگی نشان از اهمیتی است که متولیان آن برای تاریخ محلی و احترام به شخصیت های برجسته ای که نقش مهمی در جامعه داشته اند، دارد. شهرداری ها و نهادهای محلی هر استان و شهری ممکن است سیاست ها و اولویت های خاصی در نام گذاری کوچه ها و بوستان ها داشته باشند، اما همه بوشهر را با آن بخش درخشان فرهنگی اش می شناسند بخشی که در سیاست های شهری جای خالی اش به شدت احساس می شود.

*سهراب سپهری

• منبع خبر : پایگاه خبری دادورزی