دادورزی ـ راضیه عقیلی مهر: «محمدحسین پاپلی یزدی» نویسنده و محقق شهیر در بخشی از خاطراتش در کتابی با عنوان «شازده حمام در میان کردها» نوشته است: سال ۱۳۴۷ بسیاری از مردان قوچانی در خیابان راه می رفتند. حاضر نبودند داخل پیاده رو بروند. حرکت در پیاده رو را در شأن خود نمی دانستند. هر آدمی هر چه خود را مهم تر می دانست بیشتر وسط خیابان راه می رفت. آدم های مهم تقریبا نزدیک خط سفید وسط خیابان راه می رفتند. ماشین های محدودی که در شهر بودند، باید پشت سر این آدم های مهم حرکت می کردند. همه تقریبا مهم بودند. پلیس تلاش بسیار داشت که فرهنگ حرکت در پیاده رو را رواج دهد. سال ها طول کشید که عده ای بفهمند اگر در پیاده رو حرکت کنند، احترامشان بیشتر است. فرهنگ سازی کار ساده ای نیست.» در دهه چهل اینگونه گذشت؛ سیری که در آن عده ای اسیر اندیشه ها، اسیر باورها و اسیر محیط اجتماعی خود بودند و اسارتی که نتیجه نداشتن آگاهی و جهل خواسته یا ناخواسته بود اسارتی که حتی آن ها را در بند زندان می انداخت. تا اکنون که به جامعه امروز برسیم جامعه ای که عابر پیاده و وسایل نقلیه محل عبور مخصوص به خود را دارند هر چند عده محدودی افراد برای تردد با وسایل نقلیه به هر دلیل تمایل زیادی دارند از محل عابر پیاده هم بهره مند شوند!

ناهماهنگی در جامعه جز با قانون و البته مهم تر از آن داشتن روحیه همزیستی مسالمت آمیز امکان پذیر نیست. باور داریم نمی توانیم اصل مسائل فرهنگی را به کلی ریشه کن کنیم اما می توان با آموزش، آگاه کردن عموم جامعه به زبان ساده تر و به زبان تشویق، بسترسازی و تصویب قوانین و مقررات، عدالت فرهنگی را برقرار کرد. قانون خوب اما اصلی ترین عامل برای پیشگیری و فرهنگ سازی است البته قانونی که برگرفته از تحولات روز جامعه بنا شده باشد و در آن عدالت اجتماعی در نظر گرفته شود. تا بتواند تاثیرگذار و موجب اطاعت عموم مردم باشد. در جامعه ای که افکار و ارزش ها در حال تغییر و تحول است اگر قانون به موازات نیازها و مطالبات ظاهر نشود خود قانون بن بست و ناهنجاری ایجاد می کند.

مدتی پیش با تلاش کانون وکلای دادگستری استان بوشهر و همراهی اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری کشور دبیرخانه دائمی جشنواره «قلم وکیل» در کانون وکلای دادگستری استان بوشهر افتتاح شد. آنچه قابل تأمل است پیش بینی ماهیت برگزاری این جشنواره و تاثیری است که این اتفاق قرار است در آینده رقم بزند. بدون شک این جشنواره اگر در ریل درستی قرار گیرد می تواند فرصت و جریان پرقدرتی را برای آگاه کردن افکار عمومی به جهان بی انتهای حقوق و توسعه پایدار در جامعه و مهم تر از آن بالا بردن جایگاه از دست رفته نهاد وکالت و رابطه وکیل و موکل ایجاد کند. جریانی که در آن فرصتی هم برای ظهور قدرت و نفوذ وکیل بانوان ایجاد می شود وکیل بانوانی که در سایه قدرتمند خرده فرهنگ های تبعیضی پنهان مانده اند و تلاش می کنند دیده شوند. بحث پز دادن و برنده شدن در مقام های برتر جشنواره قلم وکیل مطرح نیست بحث اشاعه فرهنگ است اشاعه فرهنگ حقوقی، فرهنگی که در آن به مسائل اجتماعی مردم به زبان ساده بپردازد برای بیدار کردن وجدان عده ای از تصمیم گیران که به خواب رفته اند تا حق و حقوق مردم را پایمال نکنند تا نسبت به حقوق زنان و کودکان توجه لازم داشته باشند. تا مردم یاد بگیرند و بدانند قبل از ورود به هر جریان و موضوعی ابعاد حقوقی آن را در اولیت قرار دهند. این جریان ها به سر منزل مقصود نخواهد رسید مگر با انجام و استمرار کار فرهنگی، قدرتی که قلم و نوشته دارد کلام ندارد. کاری که در آن کارگر و کارفرما، بیمار و پزشک، وکیل و موکل، معلم و دانش آموز، زن و شوهر و …. بدانند در هر جایگاه شغلی و فردی چه حقی دارند و چه حقی ندارند.

مورد قابل تامل در برگزاری جشنواره قلم وکیل و جریان سازی آن می توان به مطرح شدن برخی دغدغه های حقوقی، گفتمان های حقوقی، نواقص و سکوت قانون و قانونگذار در موضوعات مختلف اجتماعی اشاره کرد. شاید وکیل با توجه به روحیه محافظه کاری ذاتی اش به هر دلیلی نتواند مشکلات موکل خود را که در جریان پیگیری قضایی قرار دارد حل و فصل کند اما از طریق نوشتن و به شکلی محترمانه در این جشنواره عموم و مسئولان قضایی را در جریان قرار دهد. ممکن است یک وکیل در حرفه خودش خیلی ماهر باشد ولی از مسائل اجتماعی هیچ نداند. این جشنواره می تواند محلی برای اعتمادسازی و پیوند مردم با وکلا از طریق قلم باشد. پیوندی که در آن وکیل در کنار نقش حرفه ای وکالت مسائل اجتماعی مردم را از منظر حقوق ببیند و به جامعه و تصمیم گیران تلنگر بزند. می دانید این جریان چقدر می تواند از پرونده های دادگستری کم کند.

روشن کردن اذهان مردم به حق و حقوق شان، موجب کم شدن ورود پرونده های قضایی به دادگاه ها می شود. الان شرایط طوری شده است که فرد با یک کلمه یا بند در سند و قرارداد یا نداشتن آگاهی نسبت به کلام و رفتار دیگری می تواند پرونده ای برای شما در دادگاه تشکیل دهد. آن وقت ما در پرنده های دادگستری (حقوقی یا کیفری) با مواردی روبرو می شویم که در آن جسارتی موج می زند که یا از نادانی محض است یا از دانایی محض! پیر و جوان و مرد و زن هم ندارد. البته که جوانان جسارتشان بیشتر است! و بیشتر هم چوب جهالت و بی تجربگی خود را می خورند. یکی از این موارد مبتلابه همین بحث مهریه است. وقتی جوان در این تورم افسار گسیخته توان پرداخت ندارد چرا میزان مهریه نجومی تعیین می کند! چون درگیر خرده فرهنگ های فامیلی و احساسی است احساس بر عقلش حاکم است نمی داند این مهریه قابل مطالبه است. شاید اگر درگیر این خرده فرهنگ ها نبودیم و قانون حاکمیت داشت بسیاری از مشکلات از جمله مشکلات اقتصادی و فرهنگی این طور گریبانگیرمان نمی شد. در گذشته به دلیل سبک زندگی قومی و سنتی همزیستی مسالمت آمیز و سازگاری روابط فردی و اجتماعی در قول و قرارها بیشتر بود حتی اگر به قیمت جان و مال شان تمام می شد اما در جامعه امروز باید بدانیم بدون کسب آگاهی از حقوق فردی و اجتماعی مان نباید به هر موضوعی ورود کنیم و ساده بنگریم چون برایمان گران تمام می شود.

• منبع خبر : پایگاه خبری دادورزی