زهره غلامعلی زاده، وکیل پایه یک دادگستری بوشهر

دادورزی: در تعریفی که از بزهکار در قوانین آمده؛ یعنی کسی که مرتکب جرم و بزه شده است. برای اینکه فردی مرتکب جرم شود، نیاز به عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی و موارد مختلفی است که فرد را به سمت و سوی انجام بزه سوق دهد. وقتی یک فرد به عنوان بزهکار مرتکب بزه و جرم می شود، باید بررسی و کنکاش شود که بر اساس چه عامل یا عواملی دست به رفتار خلاف قانون زده است؟شخصیت وی چگونه است و در چه محیطی اعم از خانواده و اجتماع پرورش یافته است؟ به عبارتی ابعاد بیو پسیکو سوشیال(زیستی، روانی و اجتماعی) وی بررسی شود.  بعد از اینکه جنبه های مختلف شخصیت بزهکار و حالت خطرناکی وی با استفاده از روش های علمی و تجربی یعنی انجام آزمایشات مختلف طبی، روان شناختی و آزمایشات روان پزشکی و مطالعات اجتماعی و محیطی مورد شناسایی قرار گرفت و علل و عوامل بزهکاری وی مشخص شد، از شیوه ها و روش های مختلف به منظور اصلاح و درمان و بازاجتماعی کردن وی می توان استفاده کرد.

مهم ترین این روش ها عبارتند از:

ـ استفاده از روش ها و تکنیک های طبی- درمانی برای آن دسته از بزهکارانی که خود یا خانواده آنان دچار یک سلسله اختلالات زیستی- روانی هستند و ارتکاب جرم عمدتا ناشی از وضعیت خاص زیستی- روانی آنهاست.روان درمانی، روانکاوی، درمان دارویی، انجام اعمال جراحی از مهم ترین این روش هاست.

ـ استفاده از روش ها و شیوه های تربیتی- آموزشی برای آن دسته از بزهکارانی که جرایم ارتکابی آنها عمدتا ناشی از ضعف فراخود و وجدان فردی و اجتماعی آنان است.

ـ کار آموزی و اشتغال آفرینی در موسسات کشاورزی و صنعتی برای آن دسته از بزهکارانی که از استعداد بدنی، عقلی و اجتماعی لازم برای کارکردن برخوردار هستند و جرایم ارتکابی آنان ناشی از وضعیت زندگی اجتماعی- اقتصادی آنان است از قبیل مجرمان بیکار و ولگرد.

برای اینکه روش های اصلاحی و درمانی موثر واقع شود باید به دو نکته مهم توجه داشت:

ـ برای هر بزهکاری باید از روش های اصلاحی- درمانی خاصی که متناسب با شان و شخصیت اوست، استفاده کرد.

ـ کسانی که در کلینیک جرم شناسی و سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کار می کنند، باید خود را شریک غم و سرنوشت کسانی بدانند که عمدتا قربانی یک سلسله شرایط نابسامان، زیستی، روانی و اجتماعی شده اند.

منبع: جرم شناسی، اسماعیل رحیمی نژاد، انتشارات فروزش، ۱۳۹۴

• منبع خبر : پایگاه خبری دادورزی