شماره نظریه : ۷/۱۴۰۲/۲۹۲

شماره پرونده : ۱۴۰۲-۱۶۸-۲۹۲ک

تاریخ نظریه : ۱۴۰۲/۱۰/۱۰

استعلام :

دادورزی: در صورتی که حسب تحقیقات به عمل آمده در مرحله دادسرا از جمله تحقیق و سؤال از شاکی مبنی بر ارائه ادله مثبت جرم و امتناع عمدی شاکی از ارائه یا معرفی ادله (از جمله شهادت شاهد و …)، دلیلی جهت اثبات بزه تحصیل نگردد و قرار منع تعقیب صادر شود؛ اما شاکی پرونده که به عمد دلایل خود را ارائه ننموده است، با توجه به عدم قطعیت قرار نهایی، به قرار منع تعقیب اعتراض نماید و در لایحه اعتراضیه ادله خود از جمله شهود را معرفی نماید، با توجه به اصل تساوی سلاح‌ها و حقوق دفاعی متهم (مبنی بر اینکه متهم باید از ادله شاکی مطلع گردد تا تدارک دفاع نماید) و با در نظر گرفتن وحدت ملاک از مواد ۲۷۸ و ۴۳۴ قانون آیین دادرسی کیفری که قانونگذار جهات تجدیدنظرخواهی را صریحاً قید نموده است و از طرفی تعقیب مجدد متهم را به «کشف دلیل جدید» پس از قطعیت قرار نهایی منوط نموده است، آیا دادگاه می‌تواند به دلایلی که شاکی به عمد در مرحله دادسرا مخفی نموده است و ارائه ننموده، ترتیب اثر دهد؟ آیا با توجه به اینکه تحقیقات دادسرا کامل بوده است، امکان صدور قرار رفع نقص توسط دادگاه وجود دارد تا دادسرا ادله‌ای را که شاکی به عمد ارائه ننموده است بررسی نماید؟ آیا این اقدام شاکی با حقوق دفاعی متهم برای تدارک دفاع،‌ در تعارض نمی‌باشد؟ (چه بسا این اقدام شاکی امکان تهیه مقدمات و وسایل دفاع توسط متهم در برابر ادله ارائه شده توسط شاکی را از بین ببرد)

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

مطابق ماده ۹۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، بازپرس باید در کمال بی‌طرفی و در حدود اختیارات قانونی، تحقیقات را انجام دهد و در کشف اوضاع و احوالی که به نفع یا ضرر متهم است فرق نگذارد؛ بنابراین، چنانچه شاکی عمداً نیز از ارائه دلیل خودداری کند، این امر رافع تکلیف بازپرس در انجام تحقیقات لازم برای کشف اوضاع و احوال به نفع یا به ضرر متهم نیست. چنانچه بازپرس تحقیقات را انجام داده و قرار منع تعقیب صادر کند؛ اما پس از اعتراض به این قرار، دادگاه به هر علت، تحقیقات را ناقص بداند و در اجرای ماده ۲۷۴ همان قانون، تکمیل تحقیقات را از دادسرا بخواهد، دادسرا به استناد ماده ۲۷۵ آن قانون مکلف است تحقیقات مورد نظر دادگاه را انجام دهد و بدون صدور قرار، مجدداً پرونده را به دادگاه ارسال کند. بنابراین، با اعاده پرونده به دادسرا برای انجام تحقیقات مورد نظر دادگاه، بازپرس با رعایت حقوق دفاعی متهم نسبت به انجام تحقیقات مذکور و رفع نقص اقدام می‌کند.

منبع: درگاه ملی قوه قضاییه

• منبع خبر : پایگاه خبری دادورزی